تحول مدلهای کسب و کار در صنعت بازیهای ویدیویی
صنعت بازیهای ویدیویی در دهههای اخیر تحولات چشمگیری را در مدلهای کسب و کار خود تجربه کرده است. این تحولات نه تنها بر روی نحوه تولید و توزیع بازیها تأثیر گذاشتهاند، بلکه بر روی نحوه مصرف و تعامل بازیکنان با این محصولات نیز اثرات قابل توجهی داشتهاند. در این مقاله به بررسی روند تحول مدلهای کسب و کار در صنعت بازیهای ویدیویی از گذشته تا به امروز و بررسی مهمترین تغییرات و نوآوریها در این زمینه میپردازیم.
در ابتدای پیدایش صنعت بازیهای ویدیویی، مدل کسب و کار به سادگی فروش فیزیکی بازیها بود. بازیها بر روی کارتریجها، دیسکها و بعدها DVDها عرضه میشدند و بازیکنان برای تجربه یک بازی میبایست نسخه فیزیکی آن را خریداری میکردند. این مدل کسب و کار، که هنوز هم در برخی موارد مورد استفاده قرار میگیرد، با محدودیتهایی از جمله هزینههای بالای تولید و توزیع فیزیکی و نیز محدودیت در دسترسی بازیکنان مواجه بود. با این حال، این مدل در دهههای ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی که بازار بازیها در حال رشد بود، موفقیتهای زیادی کسب کرد.
با ورود به دهه ۲۰۰۰، صنعت بازیهای ویدیویی با تغییرات عمدهای در فناوری و نحوه دسترسی به بازیها مواجه شد. یکی از مهمترین تحولات در این دوره، ظهور و رشد بازیهای آنلاین و دیجیتالی بود. این تغییر باعث شد که مدلهای کسب و کار نیز تغییر کنند. بازیهای آنلاین امکان دسترسی به بازیها را بدون نیاز به نسخه فیزیکی فراهم کردند و پلتفرمهایی مانند Steam و PlayStation Network به بازیکنان امکان دانلود و نصب بازیها را به صورت دیجیتالی فراهم آوردند. این تحول باعث کاهش هزینههای تولید و توزیع فیزیکی شد و به بازیکنان امکان دسترسی سریعتر و راحتتر به بازیها را داد.
یکی از مدلهای کسب و کار مهم که در این دوره ظهور کرد، مدل اشتراکی (Subscription-based) بود. سرویسهایی مانند Xbox Game Pass و PlayStation Now به بازیکنان امکان دسترسی به کتابخانهای از بازیها را با پرداخت یک هزینه ماهیانه یا سالیانه میدادند. این مدل کسب و کار، که مشابه مدلهای اشتراکی در صنایع دیگر مانند موسیقی و فیلم بود، به بازیکنان امکان میداد تا بدون نیاز به خرید هر بازی به صورت جداگانه، به تعداد زیادی بازی دسترسی داشته باشند. این مدل کسب و کار باعث افزایش دسترسی بازیکنان به بازیهای مختلف و کاهش هزینههای خرید بازیها شد.
مدل دیگری که در دهه ۲۰۱۰ میلادی به شدت رشد کرد، مدل رایگان با خریدهای درونبرنامهای (Free-to-Play with In-App Purchases) بود. این مدل کسب و کار به بازیکنان امکان دانلود و بازی کردن رایگان بازیها را میداد، اما برای دسترسی به آیتمها، ویژگیها یا محتواهای اضافی، نیاز به پرداختهای درونبرنامهای داشت. این مدل در بازیهای موبایلی به شدت محبوب شد و بازیهایی مانند “Clash of Clans”، “Candy Crush Saga” و “Fortnite” با استفاده از این مدل کسب و کار به موفقیتهای بزرگی دست یافتند. این مدل کسب و کار به توسعهدهندگان امکان میداد تا با جذب تعداد زیادی بازیکن و ترغیب آنها به خریدهای درونبرنامهای، درآمدهای بالایی کسب کنند.
نقش میکروترکنشها در تغییر اقتصاد بازیها
میکروترکنشها و بازیهای رایگان (Free-to-Play) در سالهای اخیر به طور چشمگیری نقش و چهره اقتصاد بازیهای ویدیویی را تغییر دادهاند. این دو مفهوم به هم پیوسته، تحولات عمدهای در نحوه درآمدزایی، توسعه بازیها و تجربه بازیکنان ایجاد کردهاند.
میکروترکنشها به تراکنشهای کوچکی اطلاق میشود که بازیکنان میتوانند برای خرید آیتمها، امکانات یا محتوای اضافی در بازیها انجام دهند. این تراکنشها معمولاً شامل خرید ارزهای درون بازی، لباسها، اسلحهها، تجهیزات و ارتقاءهای مختلف است. بازیهای رایگان که از این مدل کسب و کار استفاده میکنند، به بازیکنان اجازه میدهند که بازی را بدون هیچ هزینه اولیهای دانلود و بازی کنند، اما برای دسترسی به محتوای بیشتر یا تسریع پیشرفت در بازی، از میکروترکنشها استفاده کنند. این تغییر مدل کسب و کار، تأثیرات قابل توجهی بر روی صنعت بازیهای ویدیویی داشته است.
طبق گفته سایت کاسپین یکی از مهمترین تأثیرات میکروترکنشها و بازیهای رایگان بر روی اقتصاد بازیها، افزایش چشمگیر درآمد توسعهدهندگان است. بازیهای رایگان به دلیل دسترسی آسان و بدون هزینه اولیه، تعداد زیادی از بازیکنان را جذب میکنند.
این تعداد زیاد بازیکنان، به توسعهدهندگان امکان میدهد که با ارائه آیتمها و امکانات مختلف به صورت پولی، درآمدهای قابل توجهی کسب کنند. به عنوان مثال، بازیهایی مانند “Fortnite”، “League of Legends” و “Candy Crush Saga” با استفاده از مدل رایگان و میکروترکنشها، به درآمدهای میلیاردی دست یافتهاند. این بازیها با جذب میلیونها بازیکن در سراسر جهان و ترغیب آنها به خریدهای درونبرنامهای، توانستهاند درآمدهای پایدار و بالایی کسب کنند.
از طرفی، میکروترکنشها و بازیهای رایگان باعث تغییرات اساسی در نحوه توسعه و طراحی بازیها شدهاند. توسعهدهندگان اکنون با در نظر گرفتن قابلیتهای میکروترکنشها، بازیها را به گونهای طراحی میکنند که بازیکنان به خرید آیتمها و امکانات اضافی ترغیب شوند. این امر منجر به ایجاد بازیهایی با سیستمهای پیشرفت پیچیدهتر و تعاملات اجتماعی بیشتر شده است.
توسعهدهندگان تلاش میکنند تا بازیکنان را به مشارکت فعال در بازیها و تعامل با دیگر بازیکنان تشویق کنند، به طوری که بازیکنان احساس کنند خریدهای درونبرنامهای به بهبود تجربه بازی و پیشرفت سریعتر آنها کمک میکند. به عنوان مثال، بازیهایی مانند “Clash of Clans” و “Genshin Impact” با ایجاد سیستمهای پیچیده ساخت و ساز، ارتقاء و ماموریتهای روزانه، بازیکنان را به طور مداوم درگیر بازی نگه میدارند و آنها را به انجام خریدهای درونبرنامهای ترغیب میکنند.
علاوه بر این، مدل کسب و کار میکروترکنشها و بازیهای رایگان به توسعهدهندگان امکان میدهد تا بازیهای خود را به طور مداوم بهروزرسانی کنند و محتوای جدید ارائه دهند. این امر باعث میشود که بازیها همواره جذاب و تازه باقی بمانند و بازیکنان برای مدت طولانیتری درگیر بازی باشند. این بهروزرسانیهای مداوم نه تنها به بهبود تجربه بازی کمک میکند، بلکه به توسعهدهندگان امکان میدهد تا با ارائه آیتمها و امکانات جدید، درآمدهای بیشتری کسب کنند. به عنوان مثال، بازی “Fortnite” با ارائه فصلهای جدید و محتوای بهروز، توانسته است بازیکنان خود را حفظ کرده و درآمدهای قابل توجهی از میکروترکنشها کسب کند.
یکی دیگر از تأثیرات مهم میکروترکنشها و بازیهای رایگان، تغییر در نحوه بازاریابی و تبلیغات بازیها است. با استفاده از مدل رایگان، توسعهدهندگان میتوانند بازیهای خود را به راحتی در بازار معرفی کنند و بازیکنان بیشتری را جذب کنند. این مدل کسب و کار به توسعهدهندگان امکان میدهد تا با جذب تعداد زیادی بازیکن، بازیهای خود را به صورت ویروسی و از طریق بازیکنان به دیگران معرفی کنند.
این امر باعث کاهش هزینههای بازاریابی و تبلیغات میشود و به توسعهدهندگان امکان میدهد تا بیشتر بر روی توسعه و بهبود بازیها تمرکز کنند. به عنوان مثال، بازی “Among Us” با استفاده از مدل رایگان و بازاریابی ویروسی توانست به یکی از محبوبترین بازیهای سالهای اخیر تبدیل شود.
میکروترکنشها و بازیهای رایگان همچنین تأثیرات اجتماعی و روانی مهمی بر روی بازیکنان داشتهاند. این مدل کسب و کار به بازیکنان امکان میدهد تا بازیها را بدون هزینه اولیه تجربه کنند و به انتخاب خود برای خرید آیتمها و امکانات اضافی تصمیم بگیرند. این امر باعث افزایش دموکراتیکسازی دسترسی به بازیها شده است و به بازیکنان از تمامی گروههای سنی و اقتصادی امکان تجربه بازیها را داده است. با این حال، این مدل کسب و کار نیز با انتقاداتی مواجه شده است.
برخی از منتقدان معتقدند که میکروترکنشها میتوانند منجر به اعتیاد به خریدهای درونبرنامهای و هزینههای غیرقابل کنترل برای بازیکنان شوند. علاوه بر این، برخی از بازیکنان معتقدند که این مدل کسب و کار میتواند منجر به عدم توازن در بازیها شود، به طوری که بازیکنانی که بیشتر پول خرج میکنند، نسبت به دیگر بازیکنان مزیت ناعادلانهای پیدا کنند.
